CHAT

Home > Health Blog > Dizziness vertigo

Dizziness vertigo

21 Sep. 2020 • 990871 times

คุณเคยมีอาการเวียนหัว เหมือนสิ่งรอบตัวกำลังหมุน ทั้ง ๆ ที่ตัวเองยืนอยู่เฉย ๆ แต่กลับรู้สึกทรงตัวไม่ค่อยอยู่ มึนงง สมองตื้อ ไม่แจ่มใสบ้างไหม เมื่อเกิดอาการบางคนอาจซื้อยามารับประทานเอง แต่หากอาการกำเริบในระหว่างการทำงาน หรือใช้ชีวิตประจำวันอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุร้ายแรงต่อตัวเราได้ โดยอาการดังกล่าวอาจไม่ใช่อาการเฉพาะเจาะจงของโรคใดโรคหนึ่งเสียทีเดียว แต่เป็นอาการโดยรวมที่อาจมีสาเหตุจากโรคอื่น ๆ และอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคต่าง ๆ ที่มีความซับซ้อน ดังนั้นเรามาทำความรู้จักอาการเวียนศีรษะ หรืออาการบ้านหมุนกัน

อาการเวียนหัวเกิดจากอะไร

เวียนหัว หรือเวียนศีรษะ (Dizziness) มักเป็นอาการที่พบบ่อย โดยจะมี 2 ลักษณะ คือ อาการมึนเวียนศีรษะ และอาการบ้านหมุน (Vertigo) โดยสาเหตุจะสามารถแบ่งออกเป็น 4 ประการ ดังนี้

ความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง เช่น เกิดอาการบาดเจ็บที่ศีรษะ โรคลมบ้าหมู เส้นเลือดตีบ โรคพาร์กินสัน เนื้องอกในสมอง สมองเสื่อม เป็นต้น นอกจากนี้ผู้ป่วยอาจจะมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น พูดไม่ชัด ลิ้นแข็ง ปากเบี้ยว ซึ่งอาการเหล่านี้อาจบ่งบอกถึงปัญหาหลอดเลือดสมอง เช่น หลอดเลือดในสมองตีบ เป็นต้น
โรคทางหู เช่น โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน โดยผู้ป่วยมักจะมีอาการทางหูอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น หูอื้อ มีเสียงในหู หรือการได้ยินลดลง
ระบบหมุนเวียนโลหิตผิดปกติ เกิดจากความดันโลหิตต่ำ หรือความดันโลหิตสูง รวมถึงโรคของหัวใจที่ล้วนส่งผลให้เกิดอาการเวียนหัว หน้ามืด หรือควบคุมการทรงตัวได้ยากเนื่องจากหัวใจไม่สามารถส่งเลือดไปเลี้ยงสมองได้เพียงพอ
ระบบประสาทรับภาพไม่สัมพันธ์กับสภาพที่เคลื่อนที่เร็ว เช่น ในขณะที่รถกำลังวิ่งเร็ว หรือมองตามวัตถุที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็ว

อาการบ้านหมุนเกิดจากอะไร

เกิดจากความผิดปกติของอวัยวะภายในหูชั้นในที่ทำหน้าที่ควบคุมความสมดุลของร่างกาย จึงทำให้เกิดอาการบ้านหมุน เพราะร่างกายเสียความสมดุลในการทรงตัว ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าสิ่งแวดล้อมหมุนรอบตัวเอง หรือตัวเองกำลังหมุนทั้ง ๆ ที่อยู่กับที่ บางรายอาจมีรุนแรงมากจนมีอาการคลื่นไส้ อาเจียนร่วมด้วย

อาการเวียนหัว บ้านหมุนอันตรายหรือไม่

อาการดังกล่าวมีเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ บางสาเหตุอาจรักษาหายได้เพียงแค่รับประทานยา แต่บางสาเหตุอาจอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ เช่น เนื้องอกในสมอง เส้นเลือดสมองตีบ เป็นต้น ดังนั้นหากมีอาการเวียนหัวอย่างรุนแรง หรือเป็นซ้ำ ๆ และมีอาการอื่นร่วมด้วยจนรบกวนชีวิตประจำวัน เช่น หน้าเบี้ยว ชา อ่อนแรง เดินเซ ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่าง เหมาะสมทันที

โรคที่เป็นสาเหตุของอาการเวียนหัว

โรคหินปูนในหูชั้นใน หรือ BPPV เป็นโรคที่พบมากในผู้สูงอายุ โดยจะมีอาการเวียนหัวแบบบ้านหมุนขึ้นมาทันทีที่เปลี่ยนท่าทางของศีรษะ เช่น ล้มตัวลงนอน หรือก้มเก็บของ ผู้ป่วยโรคนี้มักมีอาการเป็นเกิดขึ้นซ้ำ ๆ เป็นประจำ
โรคไมเกรน นอกจากจะมีอาการปวดศีรษะข้างเดียวแล้ว ผู้ป่วยอาจมีอาการเวียนหัวที่มักจะเป็น ๆ หาย ๆ สลับกันไป และอาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น การได้ยินจะลดลง หูอื้อ จนบางครั้งอาจเข้าใจผิดคิดว่าเป็นโรคน้ำในหูไม่เท่ากัน
โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน ผู้ป่วยจะมีอาการบ้านหมุนอย่างรุนแรง คลื่นไส้ อาเจียน และสูญเสียการทรงตัว โรคนี้จะเกิดขึ้นเป็นเวลานาน
โรคที่เกี่ยวกับระบบไหลเวียนโลหิต ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ หรือโรคความดันโลหิตสูง ส่งผลให้เกิดภาวะเลือดไม่เพียงพอต่อการไปเลี้ยงสมอง ทำให้มีอาการหน้ามืด หรือเป็นลมตามมา
โรคทางจิตเวช โดยสาเหตุนี้มักจะเกิดจากสภาพจิตใจร่วมด้วย เช่น อาการเวียนหัวอย่างมากเมื่ออยู่ในที่แคบ ที่สูง หรือที่ชุมชน เกิดอาการหายใจไม่เต็มอิ่ม มือเท้าชา และเย็น และแน่นหน้าอก เป็นต้น

เมื่อเกิดอาการเวียนหัว บ้านหมุนควรทำอย่างไร

อาการเวียนศีรษะและอาเจียนมาก ๆ อาจทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำ และเกลือแร่อย่างรวดเร็ว ส่งผลทำให้ความดันในเลือดต่ำ และอาจเกิดภาวะช็อก ดังนั้นหากเกิดอาการขณะทำกิจกรรมต่าง ๆ ควรปฏิบัติดังนี้

หยุดนั่งพัก หรือควรนอนพักสักครู่จนกว่าอาการจะดีขึ้น
หลีกเลี่ยงปัจจัยที่อาจกระตุ้นให้อาการแย่ลง เช่น การเปลี่ยนอิริยาบถอย่างรวดเร็ว การก้ม หรือเงยคอนาน ๆ

วิธีป้องกันอาการเวียนหัว บ้านหมุน

ควรงดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ รวมถึงรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ และออกกำลังกายสม่ำเสมอ จะช่วยลดความเสี่ยงที่จะเกิดโรคได้

ท่าบริหารช่วยลดอาการเวียนหัว บ้านหมุน

บริหารศีรษะ

ก้มศีรษะไปข้างหน้าแล้วแหงนไปข้างหลัง โดยทำอย่างช้า ๆ ขณะลืมตา แล้วค่อยเพิ่มเร็วขึ้น ทั้งหมด 20 ครั้ง
หลับตาแล้วค่อย ๆ หันศีรษะจากด้านหนึ่งไปยังอีกด้านหนึ่งอย่างช้า ๆ แล้วค่อยเพิ่มเร็วขึ้น ทั้งหมด 20 ครั้ง

บริหารตา

มองขึ้นบนแล้วมองลงล่าง ทำช้า ๆ แล้วค่อยเพิ่มเร็วขึ้น จำนวน 20 ครั้ง
กลอกตาจากซ้ายไปขวา โดยเริ่มทำอย่างช้า ๆ เช่นกัน จำนวน 20 ครั้ง

บริหารในท่านั่ง

ยกไหล่ขึ้นลง 20 ครั้ง
หันไหล่ไปทางขวา แล้วหันไปทางซ้าย ทำจำนวน 20 ครั้ง

การเคลื่อนไหว

เดินขึ้นลงบันได ขณะลืมตา 10 ครั้ง ขณะหลับตาอีก 10 ครั้ง
ใช้อุปกรณ์เสริม คือ ลูกบอลยาง โดยโยนลูกบอลยางจากมือหนึ่งไปยังอีกมือหนึ่ง โยนให้สูงเหนือระดับตา ทำอย่างน้อย 10 ครั้ง

อาการเวียนหัว หรือบ้านหมุนเป็นโรคที่เกิดขึ้นได้กับทุกเพศ ทุกวัย หากมีอาการที่รุนแรงควรรีบเข้าพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยโรค และพิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสมต่อไป

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

ตรวจหาความผิดปกติโรคทางสมอง ด้วยการตรวจโดยใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า MRI