แฟนโทสเมีย (Phantosmia) ได้กลิ่นไปเองแต่เพียงผู้เดียว
แฟนโทสเมีย (Phantosmia) ได้กลิ่นไปเองแต่เพียงผู้เดียว

แฟนโทสเมีย (Phantosmia) หรือภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง คือ อาการประสาทหลอน (Hallucination) ชนิดหนึ่ง ที่เกิดขึ้นในระบบรับรู้กลิ่น (Olfactory System) มักจะมีอาการที่ได้กลิ่นต่างๆ ไปเองแต่เพียงผู้เดียว โดยสภาพแวดล้อมปราศจากสิ่งเหล่านั้น เช่น กลิ่นควันเหม็นไหม้ กลิ่นเน่าเสีย กลิ่นแอมโมเนีย และกลิ่นหอมหวาน  

 

 

สาเหตุของภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริงเกิดจากอะไร

 

ความผิดปกติของระบบประสาท และสมอง

           

  • โรคลมชักกลีบขมับ

           

  • ลมบ้าหมู

           

  • สมองอักเสบ

           

  • เนื้องอกในสมอง

           

  • แผลที่กลีบขมับ ที่เกิดจากโรคหลอดเลือดสมอง และอุบัติเหตุที่ทำให้สมองเกิดการบาดเจ็บ

          

  •  ผลข้างเคียงจากการผ่าตัดสมอง

           

  • โรคพาร์กินสัน

           

  • โรคอัลไซเมอร์

 

การติดเชื้อระบบหายใจส่วนบน

          

  •  เป็นหวัด

         

  •  คัดจมูก

          

  • อาการระคายเคืองต่อมลภาวะ

           

  • โรคภูมิแพ้

           

  • ไซนัสอักเสบ

           

  • ริดสีดวงจมูก

           

  • เนื้องอกในโพรงจมูก

           

  • มะเร็งในช่องจมูก

 

โรคทางช่องปาก

 

โรคจิตเภท

           

  • โรคซึมเศร้า

 

พฤติกรรม

           

  • ภาวะถอนสุรา

           

  • เสพยาเสพติด เช่น โคเคน

           

  • ได้รับพิษ จากการสูดดมสารเคมีเป็นประจำ

 

 

 

การวินิจฉัยภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง

 

ภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง (Phantosmia) มีความสัมพันธ์ และเชื่อมโยงกับหลายๆ โรค โดยแพทย์จะทำการวินิจฉัยดังนี้

           

  • แพทย์จะพิจารณาผู้ป่วยว่ามีความผิดปกติในการรับกลิ่นที่รุนแรงหรือไม่  ผู้ป่วยอาจจะเป็นโรคต่างๆ ที่ทำให้เกิดภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง

           

  • แพทย์จะพิจารณาผู้ป่วยว่ามีความผิดปกติในการรับกลิ่นประเภทใด  ซึ่งเป็นเรื่องที่ยากมาก หากผู้ป่วยอยู่ในสภาวะเครียด และจะต้องบรรยายอาการที่ได้รับกลิ่นผิดปกติ

           

  • แพทย์จะพิจารณาผู้ป่วย เคยมีประวัติการรักษาโรคติดเชื้อทางระบบหายใจ ประวัติการเกิดอุบัติเหตุ จนได้รับการบาดเจ็บที่สมอง

 

 

การรักษาภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง

 

การรักษาภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง(Phantosmia) จะต้องรักษาที่ต้นเหตุเท่านั้นถึงจะหาย เช่น หากเป็นโรคซึมเศร้า ก็รักษาโดยการรับประทานยา ทั้งนี้ยังสามารถบรรเทาอาการ ภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง ได้ดังนี้

           

  • การล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ

           

  • การใช้ยาพ่นจมูก Oxymetazoline HCl

          

  •  การรับประทานยากล่อมประสาท Venlafaxine

 

 

ได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง

 

 

ผลกระทบจากภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง

 

อย่างที่ทราบว่าผู้ป่วยโรคนี้มักจะได้กลิ่นที่ผิดปกติ ซึ่งอาจเกิดจากการไหลเวียนอากาศในจมูก จนทำให้เกิดผลกระทบในชีวิตประจำวัน เช่น ต้องรับประทานอาหารโดยที่ได้กลิ่นไม่พึงประสงค์ ในครั้งแรกที่เกิดอาการมักจะเกิดขึ้นในเวลาเพียงไม่กี่วินาที หลังจากนั้นระยะเวลาในการเกิดอาการของโรคจะเพิ่มขึ้นจากสัปดาห์ เป็นเดือน และเป็นปี ดังนั้นหากมีผลกระทบจากการได้กลิ่นผิดปกติ ควรเข้าพบแพทย์เพื่อรักษาที่ต้นเหตุ

 

 

ภาวะได้กลิ่นที่ไม่มีอยู่จริง (Phantosmia) มักจะเกิดขึ้นกับผู้หญิงวัย 15-30 ปี นอกจากนี้ยังพบว่าผู้หญิงตั้งครรภ์มีอาการจมูกไวขึ้น ทำให้ได้รับกลิ่นเพี้ยน และบางส่วนก็ประสบกับภาวะแฟนโทสเมียอีกด้วย นอกจากกลิ่นแล้ว ความไวในการรับรสชาติของผู้หญิงตั้งครรภ์ ยังทำให้ได้รับรสชาติเพี้ยนอีกด้วย โดยเฉพาะ ความไวรสชาติขมมีมากขึ้น และความไวในรสชาติเค็มจะลดต่ำลง