สำลักเงียบ (Silent Aspiration) คือ การสำลักอาหารหรือน้ำดื่มลงในทางเดินหายใจโดยไม่มีอาการไอ (cough) หรือ เสียงพร่า (wet voice) เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุที่มีปัญหาการกลืน และเกิดขึ้นได้ในทุกเพศทุกวัย รวมทั้งสามารถส่งผลให้เกิดปอดอักเสบ (Aspiration pneumonia)
สำลักเงียบนั้น เกิดขึ้นจากความผิดปกติของการตรวจจับจากปฏิกิริยาตอบสนองของร่างกาย (reflexes) โดยมากนั้นเกิดในผู้ที่มีการรับสัมผัสในช่องปากผิดปกติ ทำให้ไม่สามารถตรวจจับได้ว่ามีสิ่งแปลกปลอมหลุดลงไปในทางเดินหายใจ จึงทำให้ไม่มีอาการไอขับออกมา
การสำลักเงียบจนเกิดภาวะหลอดลมอักเสบ หรือปอดอักเสบติดเชื้อ จะมีอาการดังนี้
การสำลักเงียบจากภาวะกลืนลำบาก มีอาการดังนี้
การฝึกกลืน
การใส่สายยางให้อาหาร
การปรับรูปแบบอาหารที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล
การปรับท่าทางในขณะรับประทานอาหารของผู้ป่วย
ปรับวิธีการที่ได้รับอาหาร ปริมาณน้ำ และอาหารที่ควรได้ต่อวัน
การดูแลสุขอนามัยในช่องปาก
เมื่อพบว่าผู้สูงอายุมีอาการสำลักเงียบ ควรหลีกเลี่ยงการได้รับอาหาร และดื่มน้ำผ่านทางช่องปาก และหากมีปัญหาการกลืนร่วมด้วยกับภาวะปอดอักเสบติดเชื้อ ความผิดปกติทางระบบประสาท มะเร็งศีรษะ และลำคอ ควรไปพบแพทย์ทันทีเพื่อรับการวินิจฉัย และการรักษาที่ถูกต้อง