ทำหมันชาย (Vasectomy) คือการคุมกำเนิดแบบถาวร แพทย์จะตัดท่อนำอสุจิ ทำให้ตัวอสุจิจากอัณฑะไม่สามารถลำเลียงไปยังกระเปาะพักเชื้อที่อยู่บริเวณด้านหลังของต่อมลูกหมากได้ ถือว่าเป็นการผ่าตัดแผลเล็ก เจ็บน้อย ไม่ต้องเย็บ หรือพักฟื้นนาน มีภาวะแทรกซ้อนต่ำ ผู้ชายที่กระทำกิจกรรมทางเพศ หรือฝันเปียกจนถึงจุดของการหลั่งของเหลวออกมา อสุจินั้นจะมีแต่น้ำสีขาวขุ่น ไม่มีตัวอยู่ หากมันเข้าไปในไข่ ก็ไม่สามารถปฏิสนธิได้ การตั้งครรภ์ของผู้หญิงจึงไม่เกิดขึ้น
แบ่งออกเป็น 2 ประเภท
การใช้เครื่องมือเจาะบริเวณผิวหนังหุ้มอัณฑะ
การกรีดเปิดผิวหนังหุ้มอัณฑะ
แพทย์จะให้คำแนะนำรายละเอียดต่างๆ และทำการซักประวัติอาการเจ็บป่วย การผ่าตัด การรับประทานยาจากโรคประจำตัว เพราะยาเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือดบางชนิด อาจส่งผลกระทบหลังทำหมันได้ หลังจากนั้นก็จะมีการเตรียมความพร้อมเพียงเล็กน้อย ได้แก่
อาจเกิดผลข้างเคียงได้เล็กน้อย เช่น
มีเลือดออก หรือเลือดคั่งในอัณฑะ
แผลติดเชื้อ
ปวด บวม เจ็บลูกอัณฑะ
ก่อนการทำหมันชายควรไตร่ตรองให้ถี่ถ้วนก่อน เพราะหากทำไปแล้ว และต้องการจะมีบุตรเพิ่ม เป็นเรื่องที่จะแก้ไขได้ยาก จะต้องอาศัยปัจจัยหลายด้าน ทั้งความชำนาญของแพทย์ อุปกรณ์ เครื่องมือ ค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้น รวมทั้งสุขภาพ อายุของท่านด้วย ทั้งนี้หลังจากการทำหมัน 2-3 เดือน แพทย์จะนัดมาทำการตรวจดูน้ำเชื้ออสุจิ ว่ายังมีตัวอยู่หรือไม่ ถ้าไม่มีจะเป็นการคุมกำเนิดที่ถาวรได้