CHAT

Home > Health Blog > โรต้าไวรัส สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการท้องร่วงในเด็ก

โรต้าไวรัส สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการท้องร่วงในเด็ก

05 Feb. 2025 • 19670 times

โรต้าไวรัส (Rotavirus) คือ สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลัน (Acute Gastroenteritis) เป็นโรคระบาดในช่วงฤดูหนาว โดยเฉพาะเด็กตั้งแต่อายุ 6 เดือน – 5 ขวบขึ้นไป มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อไวรัสโรต้า การดูแลหรือคอยสังเกตความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับเด็ก จึงเป็นสิ่งที่ผู้ปกครองควรใส่ใจอย่างยิ่ง

โรต้าไวรัสเกิดจากสาเหตุใด?

โรต้าไวรัส คือ ไวรัสอีกชนิดหนึ่งที่มีหลายสายพันธุ์ แพร่ระบาดผ่านการปนเปื้อนในอาหารและน้ำดื่ม เชื้อไวรัสโรต้าเมื่อเข้าสู่ระบบทางเดินอาหาร เยื่อบุผนังลำไส้เล็กจะเกิดการอักเสบ และเซลล์เยื่อบุลำไส้เล็กจะสร้างน้ำย่อยได้น้อย ทำให้การดูดซึมน้ำหรือสารอาหาร ทำได้น้อยลงจนเกิดอาการท้องร่วงขึ้นในที่สุด

อาการของโรต้าไวรัส

ท้องร่วง, อาเจียน

มีไข้

มีไข้, ซึม

มือเท้าเย็น, ไม่มีแรง

ปัสสาวะน้อย, สีเข้ม หรืออาจไม่ปัสสาวะเลย

ร่างกายอาจเกิดภาวะขาดน้ำ ซึ่งสามารถเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

โรต้าไวรัสติดต่อได้อย่างไร?

จากการได้รับเชื้อไวรัสเข้าสู่ปากโดยตรง อาจปนเปื้อนมากับน้ำ, อาหารที่รับประทาน หรือของเล่น โดยผู้ป่วยที่ติดเชื้อจะสามารถแพร่เชื้อออกมากับอุจจาระตั้งแต่ 2 วันก่อนมีอาการ และอาจแพร่ได้กระทั่งเมื่อหายจากอาการอุจจาระร่วงไปแล้วประมาณ 10 วัน ซึ่งโรต้าไวรัสเป็นโรคที่ติดต่อกันได้ง่าย เพราะเชื้อสามารถติดอยู่บนมือและสิ่งแวดล้อมภายนอกได้นาน

กลุ่มเสี่ยงของโรต้าไวรัส

กลุ่มเสี่ยงโรต้าไวรัส

เด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี โดยเฉพาะเด็กอายุ 6 เดือน - 2 ปี เพราะเด็กอาจมีการอยู่รวมกันในสถานเลี้ยงเด็ก หรือโรงเรียน ซึ่งผู้ปกครอง, ผู้ที่ดูแลเด็ก หรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง อาจพบการติดเชื้อได้ แต่อาจจะไม่รุนแรงเท่าเด็ก เพราะผู้ใหญ่มักมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัสนี้แล้ว

การวินิจฉัยโรต้าไวรัส

แพทย์จะซักถามประวัติ อาการ และทำการตรวจร่างกายเป็นหลัก โดยอาจจะมีการตรวจเพิ่มเติมขึ้นมา เช่น การเก็บตัวอย่างอุจจาระส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อหาแอนติเจนของเชื้อไวรัสที่อยู่ภายในอุจจาระ เป็นต้น

การรักษาโรต้าไวรัส

จะเป็นการรักษาแบบประคับประคองตามอาการ โดยในขั้นแรก ต้องไม่ให้เกิดปัญหาร่างกายของผู้ป่วยมีภาวะขาดน้ำ ด้วยการดูแล และระมัดระวังในเรื่องของการรับประทานอาหาร ได้แก่

ทานอาหารอ่อน

ให้ดื่มน้ำเกลือแร่ และรับประทานอาหารอ่อน เช่น โจ๊ก หรือข้าวต้ม

ไม่ควรรับประทานยาปฏิชีวนะ และยาฆ่าเชื้อ

งดบริโภคอาหารประเภทนม และผลไม้ ยกเว้นเด็กเล็กที่ยังดื่มนมแม่

วัคซีนป้องกันโรต้าไวรัส

สำนักงานคณะกรรมการอาหาร และยาได้รองรับวัคซีนป้องกันโรต้าไวรัส แบบหยอดใช้สำหรับเด็กเล็กเท่านั้น วัคซีนนี้มีประสิทธิภาพลดความรุนแรง และป้องกันอาการท้องร่วง เช่น

วัคซีนชนิดหยอด 2 ครั้ง ควรหยอดเสร็จก่อนเด็กมีอายุ 6 เดือน

วัคซีนชนิดหยอด 3 ครั้ง ควรหยอดเสร็จก่อนเด็กมีอายุ 8 เดือน

เด็กควรได้รับการหยอดวัคซีนครั้งแรกก่อนมีอายุ 15 สัปดาห์ และการหยอดครั้งสุดท้ายไม่ควรเกิน 32 สัปดาห์

โดยจะมีเด็กที่อยู่ในกลุ่มห้ามได้รับวัคซีน ดังนี้

เด็กที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องแบบปฐมภูมิ

เด็กที่มีอายุเกินกว่าที่กำหนด

เด็กที่มีอาการแพ้ยาจากการได้รับวัคซีนครั้งก่อน หรือแพ้ส่วนประกอบของวัคซีน

เด็กที่มีประวัติการเป็นลำไส้กลืนกัน หรือมีความผิดปกติที่ทางเดินอาหาร

หากเด็กมีอาการป่วย หรือมีไข้ ควรเลื่อนการได้รับวัคซีนออกไปก่อน

วิธีป้องกันโรต้าไวรัส

ล้างมือก่อนและหลังรับประทานอาหาร

ล้างมือบ่อยครั้ง โดยเฉพาะช่วงก่อนและหลังรับประทานอาหาร หรือเข้าห้องน้ำ

รับประทานอาหารที่ปรุงสุก รวมไปถึงดื่มน้ำที่สะอาด

ทำความสะอาดของที่เด็กมักสัมผัสบ่อยๆ เช่น ของเล่น หรือขวดนม เป็นต้น

แม้ว่าเด็กจะได้รับการหยอดวัคซีนป้องกันโรต้าไวรัสแล้ว อาจสามารถเกิดอาการท้องร่วงขึ้นอีกได้ เพียงแต่เป็นการลดความรุนแรงของโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลันเท่านั้น โดยผู้ปกครองควรให้เด็กปฏิบัติตามวิธีป้องกันข้างต้นร่วมด้วย หากมีอาการรุนแรงหรือผิดปกติ ควรรีบพาเด็กเข้าพบแพทย์ทันที

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

กุมารเวช

ท้องเสียเรื้อรัง ความผิดปกติจากลำไส้ที่ไม่ใช่แค่การติดเชื้อ