เส้นเลือดขอด
หากนั่งหรือยืนนาน ๆ อาจทำให้เกิดเส้นเลือดขอดได้

 

เส้นเลือดขอด  (Varicose Vein) คือ การขอดตัวของหลอดเลือดดำชั้นตื้น (Superficial Vein) มาจากการที่เลือดไม่สามารถถูกลำเลียงกลับเข้าสู่หัวใจได้ทั้งหมด หรืออาจเกิดจากการย้อนกลับของเลือดดำจากวาล์ว (Valve) รั่วชำรุด มักจะเกิดขึ้นที่บริเวณขา น่อง และปลายเท้า โดยการยืน หรือนั่งเป็นเวลานาน ๆ สามารถทำให้เกิดเส้นเลือดขอดได้

 

 

เส้นเลือดขอดเกิดจากสาเหตุใด?

 

  • อายุที่มากขึ้น อาจเสี่ยงเกิดการเสื่อมประสิทธิภาพของลิ้นในหลอดเลือดดำขึ้นได้

 

  • พันธุกรรม ยิ่งมีโอกาสเกิดเส้นเลือดขอดสูง หากมีบุคคลในครอบครัวเป็นโรคนี้

 

 

  • พฤติกรรมการนั่ง หรือยืนเป็นเวลานาน โดยไม่เปลี่ยนอิริยาบถ 

 

  • ผู้ที่มีประวัติเคยป่วยลิ่มเลือดอุดตัน หรือหลอดเลือดดำทำงานผิดปกติ

 

ผู้หญิงตั้งครรภ์

 

  • ผู้หญิงตั้งครรภ์ จะมีปริมาณของเลือดที่เพิ่มสูงขึ้น ส่งผลให้เกิดการตึงของหลอดเลือด และการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ผนังกล้ามเนื้อหลอดเลือดคลายตัว จนลิ้นเปิดปิดเลือดอาจทำงานบกพร่องในที่สุด

 

 

อาการของเส้นเลือดขอด 

 

  • ปวดน่อง คัน รู้สึกแสบร้อน หรือเป็นตะคริวที่น่อง

 

  • มองเห็นเส้นเลือดคดเคี้ยว และนูนออกมา เป็นสีม่วงเข้ม หรือสีฟ้าบริเวณขา

 

  • รู้สึกหนักบริเวณขา มีอาการบวมและร้อนขาส่วนล่าง

 

ปวดขาขณะนั่งนานๆ

 

  • รู้สึกปวดขาขณะยืนหรือนั่งเป็นเวลานาน

 

  • มีหลอดเลือดฝอย และเส้นเลือดขอดที่ปลายเท้า

 

  • หากมีอาการรุนแรงจะพบว่า ผิวหนังมีการอักเสบ หรือมีแผลพุพองบริเวณผิวหนังใกล้ข้อเท้า

 

 

ภาวะแทรกซ้อนของเส้นเลือดขอด

 

  • การเกิดลิ่มเลือด หากเกิดลิ่มเลือดภายในหลอดเลือดที่อยู่ใกล้บริเวณผิวหนัง อาจส่งผลให้เกิดการอักเสบของผนังหลอดเลือดดำและอาจนำไปสู่ภาวะการอุดตันของหลอดเลือดที่ขา 

 

  • หากมีการประสบอุบัติเหตุบริเวณที่เกิดเส้นเลือดขอด แล้วเส้นเลือดมีการฉีกขาด อาจจะทำให้ผู้ป่วยเสียเลือดมาก 

 

  • เกิดภาวะหลอดเลือดดำบกพร่องเรื้อรังขึ้น หากประสิทธิภาพการไหลเวียนของเลือดลดลงเป็นเวลานาน อาจส่งผลให้เกิดภาวะอื่นตามมาได้ เช่น แผลอักเสบที่ขา และผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่บริเวณขาส่วนล่าง เป็นต้น 

 

  • หากปล่อยเส้นเลือดขอดทิ้งไว้ แล้วไม่เข้ารับการรักษา อาจเกิดการแตกของเส้นเลือดขอดที่อยู่ชิดบริเวณผิวหนัง ส่งผลให้เกิดแผลบนผนังหลอดเลือด ซึ่งอาจทำให้มีเลือดออกบริเวณหลอดเลือดได้ 

 

 

การวินิจฉัยเส้นเลือดขอด 

 

แพทย์จะวินิจฉัยเบื้องต้นโดยการซักถามประวัติ พฤติกรรมในชีวิตประจำวัน และตรวจร่างกาย จากนั้นแพทย์จะให้ผู้ป่วยยืนขึ้นเพื่อดูบริเวณขาว่ามีอาการบวมหรือมีอาการเจ็บปวดเกิดขึ้นร่วมด้วยหรือไม่ ซึ่งแพทย์อาจพิจารณาใช้วิธีการวินิจฉัยเพิ่มเติม ดังต่อไปนี้

 

  • อัลตราซาวด์บริเวณที่เกิดเส้นเลือดขอด เพื่อดูการไหลเวียนของเลือด อาจรวมไปถึงการหาร่องรอยสะสมของลิ่มเลือดที่เป็นสาเหตุให้เกิดอาการบวมและเจ็บปวดขึ้น 

 

  • ในบางกรณีแพทย์อาจจะใช้วิธีการตรวจเอกซเรย์หลอดเลือด โดยการฉีดสารทึบรังสีชนิดพิเศษเข้าในขาแล้วทำการเอกซเรย์ โดยภาพที่ปรากฏมาจะเห็นเป็นสารทึบรังสี เพื่อให้เห็นการไหลเวียนของเลือดชัดเจนขึ้น

 

 

การรักษาเส้นเลือดขอด 

 

  • การรักษาแบบประคับประคอง (Conservative Treatment) การใช้ถุงน่องชนิดพิเศษที่มีระดับความแน่น (Pressure Gradient) ในผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรง

 

รับประทานยา

 

  • การรับประทานยาบรรเทาอาการเส้นเลือดขอด ซึ่งจะเป็นยาในกลุ่มไดออสมิน หรือเฮสเพอริดิน ที่จะช่วยลดกระบวนการอักเสบ และทำให้การอักเสบของหลอดเลือดดำลดลง

 

  • การฉีดสารเคมีที่เส้นเลือดขอด (Sclerosing Therapy) ในผู้ป่วยที่มีเส้นเลือดขอดขนาดเล็ก

 

  • การใช้เลเซอร์ความร้อนหรือคลื่นวิทยุความถี่สูง (Radio Frequency) โดยการใส่สายขนาดเล็กเข้าไปในหลอดเลือดดำ ใช้พลังงานจากเลเซอร์ หรือคลื่นวิทยุความถี่สูง จะทำให้เส้นเลือดที่มีการขอดฝ่อไปในที่สุด หลังจากนั้น จะพันขาด้วย Elastic Bandage และใส่ถุงน่องชนิดพิเศษ

 

  • การผ่าตัดเปิด เป็นการผ่าตัดเปิดแผลเพื่อนำหลอดเลือดดำของขาข้างที่มีปัญหาออก (High Ligation with Venous Stripping) ใช้ในผู้ป่วยที่มีเส้นเลือดขอดขนาดใหญ่

 

 

การป้องกันเส้นเลือดขอด

 

  • ควรเปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ และหลีกเลี่ยงการยืนหรือนั่งเป็นเวลานาน

 

  • รับประทานอาหารที่มีใยอาหารสูง และเกลือในปริมาณต่ำ

 

  • หลีกเลี่ยงการแต่งกายด้วยชุดแบบรัด หรือการใส่รองเท้าส้นสูงเป็นเวลานาน เพราะจะทำให้เลือดไหลเวียนได้ไม่สะดวก

 

ออกกำลังกาย

 

  • ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ โดยการออกกำลังกายเป็นประจำ จะช่วยให้กล้ามเนื้อขาแข็งแรง การไหลเวียนโลหิตดีขึ้น

 

  • หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ เพราะบุหรี่จะทำให้อัตราการไหลเวียนของเลือดลดลง

 

 

การทายา หรือทาครีมภายนอกจะไม่สามารถรักษาเส้นเลือดขอดได้  เพราะวิธีการรักษาเส้นเลือดขอดนั้น มีความเหมาะสมแตกต่างกันขึ้นอยู่กับผู้ป่วยแต่ละบุคคล ดังนั้น หากมีอาการเส้นเลือดขอด ควรทำการปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อหาสาเหตุและทำการรักษาต่อไป



 

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

 

โรคจากการทำงาน เกิดขึ้นได้ทุกส่วนของร่างกาย