โซเดียมไนไตรท์ (Sodium nitrite) คือ วัตถุเจือปนอาหาร ที่ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียบางชนิด หรือเรียกกันว่าสารกันบูด มักจะอยู่ในอาหารแปรรูปจำพวกเนื้อสัตว์ เช่น ไส้กรอก, แหนม และหมูยอ นอกจากนี้ยังทำให้เนื้อสัตว์แปรรูปมีสีแดงอมชมพูน่ารับประทานยิ่งขึ้น แต่ถ้าหากได้รับสารนี้มากเกินไป จะเป็นอันตรายต่อสุขภาพ สามารถทำให้เสียชีวิตได้
โซเดียมไนไตรท์ (Sodium nitrite) มีสูตรทางเคมีว่า NO2 เป็นสารประกอบประเภทอนินทรีย์ ซึ่งมีลักษณะเป็นผงผลึกสีขาวออกเหลืองเล็กน้อย สามารถละลายน้ำได้ดี มีคุณสมบัติป้องกันการเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่นที่ทำให้อาหารเกิดการเน่าเสีย และช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์จำพวกคลอสตริเดียมบอทูลินั่ม (Clostridium botulinum) และ คลอสตริเดียมเปอร์ฟรินเจน (Clostridium perfringens)
กระทรวงสาธารณสุขอนุญาตให้มีการใช้โซเดียมไนไตรท์ลงในผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูป ไม่เกิน 80 มิลลิกรัมต่ออาหาร 1 กิโลกรัม เพราะภายใน 1วัน ร่างกายจะสามารถรับโซเดียมไนไตรท์ได้ 0.07 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม หากได้รับมากเกินไปจะเป็นอันตรายต่อร่างกาย ได้แก่
โซเดียมไนไตรท์ถูกนำมาใช้เป็นยาแผนปัจจุบัน โดยนำยาโซเดียมไนไตรท์มาใช้ร่วมกับยาโซเดียมไทโอซัลเฟต (Sodium thiosulfate) สามารถเป็นยาแก้พิษของสารไซยาไนด์ (Cyanide poisoning) มีลักษณะเป็นยาฉีดที่มีใช้ตามสถานพยาบาลเท่านั้น
องค์การอนามัยโลกได้จัดให้ยาโซเดียมไนไตรท์เป็นยาจำเป็นขั้นพื้นฐานของระดับชุมชน และต้องเป็นไปตามคำสั่งของแพทย์เท่านั้น
นอกจากนี้โซเดียมไนไตรท์ ยังถูกใช้เป็นส่วนผสมลงในยาฆ่าแมลง และเป็นส่วนประกอบในอุตสาหกรรมสี
การป้องกันโซเดียมไนไตรท์เข้าสู่ร่างกายเกินขนาด ไม่จำเป็นต้องงดอาหารที่มีเนื้อสัตว์แปรรูป เช่น ไส้กรอก หมูยอ และแหนม เพียงแค่บริโภคร่วมกับอาหารที่มีวิตามินอีสูง เช่น นม ถั่ว ไข่ ธัญพืช และบริโภควิตามินซีเช่น ฝรั่ง คะน้า พุทรา กะหล่ำปลี เพียงเท่านี้จะช่วยให้ลดความเสี่ยงการเกิดโซเดียมไนไตรท์สะสมในร่างกายได้