หน้าแรก > รวมบทความสุขภาพ > ไซยาไนด์ สารพิษที่ทำให้ร่างกายไม่สามารถใช้ออกซิเจนได้

ไซยาไนด์ สารพิษที่ทำให้ร่างกายไม่สามารถใช้ออกซิเจนได้

30 เมษายน 2566 • 80687 ครั้ง

ไซยาไนด์ (Cyanide) คือ สารประกอบที่มีพิษสูงจากคาร์บอนและอะตอมไนโตรเจน อย่างละ 1 อะตอม หากเข้าสู่ร่างกาย จะไปยับยั้งการทำงานของเซลล์ โดยเฉพาะบริเวณตรงสมองหรือหัวใจและหลอดเลือดที่ขาดออกซิเจน จะส่งผลให้ร่างกายเกิดอันตรายรุนแรงถึงแก่ชีวิตได้ ซึ่งขึ้นอยู่กับปริมาณ ระยะเวลาที่ได้รับ จึงมีผู้นำสารนี้มาทำอัตวินิบาตกรรม รวมทั้งก่ออาชญากรรมกันทั้งในไทยและต่างประเทศ ทั้งที่จริงแล้วมันมีประโยชน์ อีกทั้งเกิดขึ้นได้ง่ายกว่าที่คาดคิดไว้

ไซยาไนด์มาจากไหน

แหล่งธรรมชาติ มีความเข้มข้นน้อย ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์

พบได้ในพืชบางชนิด เช่น

หน่อไม้

มันสำปะหลัง

ข้าวโพด

ต้นไผ่

ฝ้าย

อัลมอนด์

ย่อยสลายสัตว์จำพวกแมลง ได้แก่

กิ้งกือ

ตะขาบ

ผีเสื้อ

กิจกรรมของมนุษย์และในผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ดังนี้

เผาไหม้ทำการเกษตร

ควันรถ

สูบบุหรี่

สีทาบ้าน

กาแฟ

เกลือ

การสังเคราะห์นำมาใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม

ไซยาไนด์และไฮโดรเจน มีพิษสูงแบบเฉียบพลัน แต่ไม่ใช่สารก่อมะเร็ง มักจะอยู่ในสายการผลิต ไม่ว่าจะเป็น

ทองคำ

เหล็ก

พลาสติก

เครื่องสำอาง

ยารักษาโรค

ซากแมลง

อาการพิษไซยาไนด์

วิงเวียนศีรษะ

ใจสั่น

หน้าแดง

คลื่นไส้ อาเจียน

ก๊าซไฮโดรเจนไซยาไนด์เข้าสู่กระแสเลือด

เป็นผื่น แผลที่ผิวหนัง

ประสาทตาถูกทำลาย สามารถตาบอดได้

หมดสติ

ชัก

ความดันโลหิตต่ำ

หัวใจหยุดเต้น

พิษแบบเรื้อรัง คือ ได้รับปริมาณไม่เข้มข้นแต่ระยะเวลานาน มักจะทำให้เกิดคอพอก และปัญหาเกี่ยวกับไทรอยด์

หัวใจหยุดเต้น

การรักษาพิษไซยาไนด์

เคลื่อนย้ายผู้ป่วยไปในที่อากาศถ่ายเทสะดวก หากมีสติต้องทำให้อาเจียนและเพิ่มออกซิเจน สำหรับผู้ที่หมดสติต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ ทำ CPR แต่ไม่ใช่การเป่าปาก เรียกรถฉุกเฉินหรือส่งโรงพยาบาลด่วนที่สุด

การใช้ยา

ในกลุ่มสร้างเมทฮีโมโกลบิน เพื่อให้หลอดเลือดขยายตัว ร่างกายใช้ออกซิเจนได้ เช่น Sodium Nitrite และ Sodium Thiosulfate

นอกจากนี้ยังมีกลุ่มยาสารประกอบอื่น ๆ ที่ใช้ตามความเห็นของแพทย์ ไม่ว่าจะเป็น

โคบอลต์

ซัลเฟอร์

ไซยาโนไฮดริน

แบบประคับประคองอาการ

เฝ้าระมัดระวังภาวะหัวใจล้มเหลว เลือดเป็นกรด โดยให้สารน้ำ หรือยากันชัก เป็นต้น

CPR

การป้องกันพิษไซยาไนด์

เก็บใส่บรรจุภัณฑ์ในที่แห้ง ปิดสนิท อากาศถ่ายเทสะดวก ติดป้ายเตือนว่าเป็นสารอันตราย

มีอุปกรณ์ป้องกันในการขนย้าย

ใช้สารเคมีดับเพลิงที่ไม่ทำปฏิกิริยากับไซยาไนด์

ฝึกอบรมและซักซ้อมเหตุฉุกเฉินที่เกิดจากพิษสารนี้

ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ไซยาไนด์ถูกใช้เป็นอาวุธทางเคมี ต่อมาในประเทศสหรัฐอเมริกานำไปประหารชีวิตนักโทษด้วยการฉีดเข้าสู่ร่างกาย ผลกระทบเหล่านี้ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะกับร่างกายมนุษย์เท่านั้น สัตว์และสิ่งแวดล้อมก็ได้รับไปด้วย โดยเฉพาะสัตว์ในน้ำ นก จะมีความไวต่อไซยาไนด์มาก รวมทั้งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่จะมีอาการน้ำลายไหล ชัก กล้ามเนื้อกระตุก

บทความล่าสุด

โรคประสาทหูเสื่อมเฉียบพลัน อาจทำให้หูหนวกได้หากปล่อยทิ้งไว้

20 พฤศจิกายน 2567 • 20092 ครั้ง

ปวดหัวข้างเดียว ใช่ไมเกรนหรือเปล่านะ ?

19 พฤศจิกายน 2567 • 20258 ครั้ง

มะเร็งต่อมลูกหมาก ภัยเงียบของคุณผู้ชายทุกคนที่ควรระวัง

13 พฤศจิกายน 2567 • 20325 ครั้ง

โรคไต ไม่ได้อยู่ไกลตัวเหมือนที่เราคิด

12 พฤศจิกายน 2567 • 20631 ครั้ง

เมื่อเข้าสู่ฤดูฝนควรระวัง "โรคมือ เท้า ปาก" ไว้ให้ดี

06 พฤศจิกายน 2567 • 20173 ครั้ง

โรงพยาบาลเพชรเวช

	2469/13,15 ถ.เพชรบุรีตัดใหม่ ระหว่างแยก เอกมัย-คลองตัน แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310
	1390
	ติดต่อเรา : info@petcharavej.com