โรคสังข์ทอง (Ectodermal Dysplasia) เป็นหนึ่งในโรคหายาก แต่เราอาจเคยเห็นมาบ้างแล้วในวงการบันเทิง โรคนี้เกิดจากความผิดปกติด้านพันธุกรรม บริเวณเนื้อเยื่อของทารกด้านนอกขณะที่ตั้งครรภ์อยู่ ส่งผลให้ทารกที่คลอดออกมามีลักษณะภายนอกที่สังเกตได้อย่างชัดเจน เช่น จมูกยุบ หน้าผากกว้างใหญ่ และปากเชิดขึ้น เป็นต้น ถึงแม้ว่าโรคนี้จะยังไม่มีหนทางรักษาแต่ผู้ป่วยสามารถดูแลตนเองไม่ให้อาการหนักขึ้นได้
ก่อนที่จะรู้จักในชื่อนี้ หลายคนคงได้ยินชื่อโรคเป็น Ectodermal Dysplasia ซึ่งเรียกได้ยาก แต่เนื่องจากเมื่อหลายสิบปีก่อนมีนักร้องดังในไทยชื่อ “สังข์ทอง สีใส” ที่ป่วยเป็นโรคดังกล่าว ทำให้คนไทยเริ่มเรียกชื่อโรคนี้ตามชื่อของเขามาจนถึงปัจจุบัน
ปกติแล้วการเกิดโรคนี้จะมาจากพันธุกรรม แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้เองแม้ไม่มีคนในครอบครัวเคยเป็นโรคนี้ โดยเนื้อเยื่อชั้นนอกชื่อ “เอ็กโทเดิร์ม (Ectoderm)” มีความผิดปกติส่งผลต่อการเติบโตของเนื้อเยื่อ และเซลล์ โรคนี้มีอยู่หลายชนิดขึ้นอยู่กับยีนของแต่ละบุคคล ส่วนมากเมื่อพบเจอโรคนี้มักจะเจอในเพศชายมากกว่าเพศหญิง
ด้วยชนิดของโรคที่มาก ทำให้อาการที่แสดงออกมาจึงมีความแตกต่างกัน แต่โดยปกติแล้วจะสามารถสังเกตได้ ดังนี้
นอกจากอาการที่กล่าวมานั้น ยังมีอาการอื่นที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น ตากับหูทำงานไม่เต็มประสิทธิภาพ เต้านมผิดปกติ ระบบภูมิคุ้มกันไม่ดี และเรียนรู้ได้ช้า
โรคนี้อาจทำให้เกิดปัญหาการมองเห็นนำพาไปสู่การเป็นต้อกระจก หากมีไข้จะเสี่ยงต่อการได้รับอันตรายโดยเฉพาะสมอง และนอกจากนี้ยังสามารถเกิดการติดเชื้อในโพรงจมูก ส่งผลให้ระบบหายใจมีปัญหา ดังนั้นการดูแลความสะอาดจึงสำคัญ
แพทย์จะซักประวัติร่วมกับตรวจร่างกาย โดยการตรวจที่สามารถวินิจฉัยได้มีหลายวิธี ได้แก่ การทดสอบโอกาสถ่ายทอดทางพันธุกรรม เอกซเรย์กระดูก และฟัน รวมไปถึงการตรวจหาความผิดปกติของผิวหนัง และเยื่อบุผิว
หากรู้ว่าคนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคสังข์ทอง แล้วเราต้องการมีลูกแต่กลัวว่าลูกจะได้รับผลกระทบจากโรคนี้ไปด้วย ให้เข้าพบแพทย์เพื่อวิเคราะห์ความเสี่ยง และวางแผนก่อนตัดสินใจมีลูก แต่อย่างไรก็ตามยังไม่มีวิธีไหนที่จะสามารถป้องกันการเกิดโรคนี้ในสายพันธุกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เนื่องจากโรคนี้ยังไม่มีวิธีการรักษา จึงต้องพยายามควบคุมไม่ให้โรคนี้มีอาการหนักขึ้น
ถึงแม้จะไม่มีวิธีป้องกัน และวิธีการรักษา แต่การป่วยเป็นโรคนี้สามารถดูแลให้สามารถใช้ชีวิตประจำวันต่อไปได้อย่างเป็นปกติที่สุด