CHAT

หน้าแรก > รวมบทความสุขภาพ > ภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร

ภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร

15 มิถุนายน 2565 • 125066 ครั้ง

ภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร (Gastrointestinal Bleeding) หรือ GI Bleeding คือ ภาวะความผิดปกติในระบบทางเดินอาหาร สามารถเกิดขึ้นได้ในระบบทางเดินอาหารส่วนบน (Upper GI tract) และส่วนล่าง (Lower GI tract) ซึ่งส่งผลให้เกิดความเสียหายภายในอวัยวะระบบทางเดินอาหาร และผ่านออกนอกร่างกาย เช่น การอาเจียนเป็นเลือด หรืออุจจาระเป็นเลือด สามารถเกิดได้อย่างเฉียบพลัน และอย่างเรื้อรัง

สาเหตุของภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร

เลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้น (Upper GI tract)

แผลในกระเพาะอาหาร มักจะเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย (H. Pylori)

หลอดอาหารอักเสบ มักจะเกิดจากกรดไหลย้อน

การฉีกขาดของเยื่อบุหลอดอาหาร โดยเฉพาะผู้ที่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างหนักเป็นระยะเวลานานๆ

เส้นเลือดขอดในหลอดอาหาร โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคตับที่มีอาการรุนแรง

เลือดออกในทางเดินอาหารส่วนปลาย (Lower GI tract)

เนื้องอก การเกิดเนื้องอกแบบธรรมดา หรือมะเร็ง อาจทำให้เยื่อบุในระบบทางเดินอาหารไม่แข็งแรง และเกิดเลือดออกได้

โรคถุงผนังลำไส้อักเสบ เยื่อบุลำไส้ใหญ่เกิดการอักเสบ หรือเกิดการติดเชื้อ ทำให้สามารถเลือดออกได้

การอักเสบของระบบทางเดินอาหาร เช่น โรคโครห์นที่เป็นการอักเสบของเยื่อบุในระบบทางเดินอาหาร หรือโรคลำไส้ใหญ่อักเสบเรื้อรังที่ เยื่อบุผิวลำไส้ใหญ่เกิดการอักเสบ

ผลจากโรค หรือภาวะอื่นๆ เช่น เนื้อในลำไส้ใหญ่ เส้นเลือดลำไส้ใหญ่โป่งพอง เส้นเลือดทวารหนักโป่งพอง ผลรอยแยกขอบทวารหนัก ริดสีดวงทวาร รวมทั้งโรคมะเร็งที่เกิดในอวัยวะระบบทางเดินอาหาร

อาการภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร

อาการจากเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนบน

อาเจียนเป็นเลือด

อุจจาระเป็นสีดำ มีกลิ่นเหม็น

อาการร่วมอื่นๆ เช่น ปวดท้องบริเวณลิ้นปี่ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย หัวใจเต้นเร็ว สามารถเป็นลม หมดสติ เข้าสู่ภาวะโคม่า และเกิดอาการช็อกได้

อาการจากเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนล่าง

อุจจาระเป็นเลือด

อาการร่วมอื่นๆ เช่น ปวดท้องบริเวณใต้สะดือ อุจจาระเหลว หากมีเลือดออกมาก หัวใจเต้นเร็วเร็ว สามารถเป็นลม หมดสติ เข้าสู่ภาวะโคม่า และเกิดอาการช็อกได้

การวินิจฉัยภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร

ขั้นแรกแพทย์จะทำการซักประวัติผู้ป่วย เช่น ประวัติอาการความเจ็บป่วย และประวัติการใช้ยา หลังจากนั้นแพทย์จะทำการตรวจอย่างละเอียด ได้แก่

การตรวจเลือด ตรวจ เกล็ดเลือด การแข็งตัวของเลือด และการทำงานของตับ

การตรวจอุจจาระ

การตัดตัวอย่างชิ้นเนื้อ (Biospy) ในระหว่างการส่องกล้อง แพทย์จะทำการตัดชิ้นเนื้อ เพื่อไปตรวจในห้องปฏิบัติการ

การตรวจลำไส้เล็กด้วยการกลืนกล้องแคปซูล (Capsule Endoscopy) แพทย์จะเห็นภาพถ่ายจุดที่มีเลือดออกบริเวณลำไส้เล็กได้

การฉีดสารทึบรังสีเข้าสู่หลอดเลือดแดง เพื่อตรวจหาเส้นเลือดที่มีเลือดออกหรือความผิดปกติต่าง ๆ

การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) บริเวณหน้าท้อง เพื่อหาจุดที่มีความผิดปกติ หรือจุดที่มีเลือดออก

การส่องกล้องตรวจอวัยวะทางเดินอาหารส่วนต้น (Upper Endoscopy) เป็นการตรวจหาความผิดปกติบริเวณกระเพาะอาหาร และลำไส้เล็กส่วนต้น โดยสอดเครื่องมือที่เป็นท่อขนาดเล็ก ติดกล้องส่วนปลาย เข้าไปทางปาก

การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) เป็นการตรวจหาความผิดปกติบริเวณลำไส้ใหญ่ และลำไส้ตรง โดยสอดเครื่องมือที่เป็นท่อขนาดเล็ก ติดกล้องส่วนปลาย เข้าไปทางทวารหนัก

การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย (Flexible Sigmoidoscopy) ลักษณะคล้ายกับการส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่ เพียงแต่ว่าสามารถรักษาเลือดออกในบริเวณลำไส้ใหญ่ และลำไส้ตรงได้

การรักษาภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร

การรักษาแบบประคับประคองตามอาการ

การให้สารน้ำ หรืออาหารผ่านทางหลอดเลือดดำ

การใช้ยาคลายเครียด

ให้เลือดแก่ผู้ป่วยที่มีภาวะซีด

การรักษาเพื่อการหยุดเลือด

รับประทานอาหารอ่อนๆ เช่น โจ๊ก หรือข้าวต้ม

งดใช้ยา ที่ทำให้เกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร เช่น ยาที่ลดความแข็งตัวของเลือด

งดพฤติกรรมที่ทำให้เกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร เช่น การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และการสูบบุหรี่

การจี้ด้วยไฟฟ้า ผ่านการส่องกล้อง ในบริเวณที่มีการเลือดออก

ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง อาจจะต้องงดน้ำ งดอาหาร ได้รับสารอาหารผ่านทางหลอดเลือดดำ

หากมีอาการเลือดออกในทางเดินอาหารรุนแรง ใส่สารอุดตันเข้าในหลอดเลือด เพื่ออุดจุดรั่วของหลอดเลือด

การผ่าตัดผูกหลอดเลือดที่เกิดเลือดออก หรือการตัดอวัยวะที่มีเลือดออก

เลือดออกในทางเดินอาหาร

การป้องกันภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร

หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รวมทั้งการสูบบุหรี่

หลีกเลี่ยงการใช้ยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์

รักษาสุขอนามัย เพื่อป้องกันการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร

ไม่ควรซื้อยามารับประทานด้วยตนเอง ควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาทุกครั้ง

อาการที่บ่งบอกว่าเกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารขึ้นกับร่างกายนั้น ขึ้นอยู่กับว่าผู้ป่วยมีเลือดไหลออกจากบริเวณใดของทางเดินอาหาร และภาวะนี้สามารถพบได้ทุกเพศ ทุกวัย แต่มักจะพบในเพศชาย และผู้ใหญ่วัยกลางคนขึ้นไป โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคกรดไหลย้อน ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เพราะมีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารได้

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

โปรแกรมส่องกล้องโรคระบบทางเดินอาหารและลำไส้

บทความล่าสุด