กาฬโรค (Plague) เป็นโรคระบาดร้ายแรงที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เยอร์ซีเนีย เพสติส (Yersinia pestis) ซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากสัตว์ เพราะเชื้อกาฬโรคเป็นเชื้อที่พบได้ในสัตว์ แต่จะไม่แสดงอาการในสัตว์ และจะสามารถแพร่มาสู่คนได้ เมื่อเกิดการระบาดแต่ละครั้งย่อมนำมาซึ่งความสูญเสียมากมาย
อย่างที่เราบอกไปแล้วว่ากาฬโรคเป็นโรคที่เกิดจากสัตว์ติดต่อมาสู่คน โดยสาเหตุการติดเชื้อมีดังนี้
กาฬโรคเป็นโรคที่เคยระบาดมาแล้วหลายครั้งในอดีต ทั้งในประเทศ และต่างประเทศ โดยในปี พ.ศ. 2263 กาฬโรคกลายเป็นการระบาดครั้งใหญ่ในยุโรป ซึ่งมีคนเสียชีวิตมากถึง 100,000 คนในเมืองมาร์เซย์ ประเทศฝรั่งเศส และการระบาดของโรคนี้ครั้งสุดท้ายเกิดขึ้นในมณฑลยูนนาน ประเทศจีน ในปี พ.ศ. 2398 ซึ่งเกิดการแพร่ระบาดไปทั่วโลกทำให้มีผู้เสียชีวิตมากถึง 12 ล้านคน
และในประเทศไทยพบการระบาดของกาฬโรคในสมัยอยุธยา ซึ่งมีผู้คนล้มป่วย และเสียชีวิตจำนวนมากจนได้รับฉายาว่าเป็น “ความตายสีดำ” ซึ่งคนในยุคนั้นจะเรียกโรคนี้ว่า “โรคห่า” เพราะเป็นโรคที่แพร่กระจายอย่างรวดเร็วจนไม่สามารถควบคุมได้
อาการของกาฬโรคจะแสดงออกมาและสังเกตได้จากชนิดของโรคซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 3 ชนิด ได้แก่
โอกาสที่จะกลับมาระบาดอีกครั้ง
ปัจจุบันมีการพบผู้ป่วยกาฬโรคในมองโกเลีย แต่โรคดังกล่าวเป็นโรคที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งไม่เหมือน COVID-19 ที่เกิดจากเชื้อไวรัสและไม่มียารักษา แต่เชื้อกาฬโรคสามารถรักษาได้ด้วยยาปฏิชีวนะ หากมีการพบการติดเชื้อตั้งเนิ่น ๆ จึงช่วยให้สามารถป้องกันการแพร่ระบาดได้นั่นเอง
การรักษาต้องเริ่มจากการแยกตัวผู้ป่วยออกจากผู้อื่นในพื้นที่เฉพาะ และรอให้เจ้าหน้าที่ทางการแพทย์มารับตัวไปรักษาโดยขั้นตอนการรักษาจะพึ่งยาปฏิชีวนะ เช่น คลอแรมเฟนิคอล (chloramphenicol) หรือ ยาซัลฟาไดอาชิน (sunfadiacin) เป็นต้น ซึ่งทุกขั้นตอนต้องอยู่ภายใต้การดูแลอย่างใกล้ชิดและระมัดระวังจากทีมแพทย์ด้วย
ถึงแม้ว่าจะเป็นโรคที่มีความรุนแรงแต่ในปัจจุบันเองก็ยังไม่มีวัคซีนที่ใช้สำหรับการป้องกัน แต่เราสามารถป้องกันได้ในทางอ้อม เช่น
กาฬโรคเป็นโรคระบาดที่มีความรุนแรง และต้องพึ่งวินัยเพื่อที่จะควบคุมการระบาด ดังนั้นการเตรียมการป้องกันตนเองเท่าที่จะทำได้อย่างเคร่งครัดที่สุดจะมีส่วนช่วยให้เรารอดพ้นจากการติดเชื้อได้ไม่มากก็น้อยในอนาคต