CHAT

หน้าแรก > รวมบทความสุขภาพ > เหนื่อย หายใจหอบ เท้าบวม สัญญาณเตือนภาวะหัวใจล้มเหลว

เหนื่อย หายใจหอบ เท้าบวม สัญญาณเตือนภาวะหัวใจล้มเหลว

15 ธันวาคม 2563 • 480221 ครั้ง

ภาวะหัวใจล้มเหลว หรือหัวใจวาย (Heart Failure) เป็นภาวะที่เกิดจากความผิดปกติของการทำงานของหัวใจ ซึ่งเป็นผลมาจากกล้ามเนื้ออ่อนแรง หรือขาดความยืดหยุ่นส่งผลให้ไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงที่อวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายได้เพียงพอ จึงทำให้อวัยวะขาดออกซิเจนไปหล่อเลี้ยง และหัวใจจะไม่สามารถรับเลือดกลับเข้าสู่หัวใจได้ด้วย

สาเหตุของภาวะหัวใจล้มเหลว

ภาวะหัวใจล้มเหลวมักจะเกิดในระยะสุดท้ายของโรคหัวใจ ทั้งเป็นโรคแทรกซ้อนจากโรคอื่น โดยภาวะหัวใจล้มเหลวอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ ได้แก่

โรคความดันโลหิตสูง
โรคหลอดเลือดหัวใจตีบส่งผลให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก
โรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย ทำให้หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดได้อย่างเต็มที่
กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบที่อาจเกิดจากแอลกอฮอล์ และสารเสพติด
ความผิดปกติของหัวใจโดยกำเนิด
การติดเชื้อไวรัสบางชนิด เช่น โรคเอดส์ เป็นต้น

นอกจากนี้ภาวะหัวใจล้มเหลวยังมีสาเหตุมาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน ดังนี้

รับประทานยาที่ทำให้เกิดการกดการทำงานของหัวใจ
รับประทานอาหารเค็มในปริมาณมากเกินไป
สูบบุหรี่เป็นประจำ
ขาดการออกกำลังกาย และพักผ่อนไม่เพียงพอ

ชนิดของภาวะหัวใจล้มเหลว

หัวใจห้องขวาล้มเหลว (Right-sided heart failure) หัวใจจะไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปยังปอดเพื่อฟอกเลือดจึงทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการบวมที่เท้า
หัวใจห้องซ้ายล้มเหลว (Left-sided heart failure) หัวใจจะไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงทั่วร่างกายได้ จึงเกิดเลือดคั่งที่ปอดกลายเป็นน้ำท่วมปอด และมีอาการบวมที่เท้า

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจล้มเหลว

ผู้ที่มีภาวะอ้วน
มีพฤติกรรมสูบบุหรี่เป็นประจำ
ขาดการออกกำลังกาย และพักผ่อนไม่เพียงพอ
มีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน เป็นต้น

อาการของภาวะหัวใจล้มเหลว

หายใจเหนื่อย อาจมีอาการเหนื่อยในขณะที่กำลังออกแรง หายใจไม่สะดวกในขณะนอนราบ หรือต้องตื่นกลางดึกเพราะมีอาการหายใจไม่สะดวก ซึ่งเกิดจากน้ำท่วมปอด
เวียนศีรษะ อ่อนเพลีย เมื่อเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อต่าง ๆ ของร่างกายได้น้อยลง ทำให้ร่างกายมีกำลังลดลง
บวม เกิดจากภาวะคั่งของน้ำ และเกลือ กดแล้วบุ๋ม หรือมีน้ำคั่งอวัยวะภายใน เช่น ตับโต ม้ามโต และท้องบวม

หัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน

ภาวะหัวใจล้มเหลวกับภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน

หลายคนอาจจะคิดว่าโรคทั้งสองนี้เป็นโรคเดียวกัน แต่ภาวะหัวใจล้มเหลวกับภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันนั้นแตกต่างกัน โดยภาวะหัวใจล้มเหลวเป็นภาวะเรื้อรัง เกิดจากหัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดส่งไปเลี้ยงทั่วร่างกายได้เพียงพอ แต่ภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (Heart Attack) เกิดจากหลอดเลือดแดงอุดตัน ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจบางส่วนตาย และเป็นโรคที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน

การรักษาภาวะหัวใจล้มเหลว

การใช้ยา เพื่อกระตุ้นการบีบตัวของกล้ามเนื้อหัวใจไม่ให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลว และชะลอการเสื่อมของหัวใจ เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาขยายหลอดเลือด เป็นต้น
การใช้เครื่องกระตุ้นหัวใจ เพื่อลดภาระการบีบตัวของหัวใจ และเป็นการเพิ่มอัตราการบีบตัวของหัวใจให้เพิ่มขึ้น
การผ่าตัด จะใช้ในกรณีเกิดหลอดเลือดหัวใจตีบ โดยผ่าตัดต่อหลอดเลือดหัวใจ หรือผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจในกรณีที่หัวใจถูกทำลายจนไม่สามารถกลับมาทำงานเป็นปกติได้
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เนื่องจากภาวะนี้เกิดจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน จึงควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น งดสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และลดการบริโภคอาหารที่มีปริมาณโซเดียมมาก

ข้อปฏิบัติเมื่อเกิดอาการหัวใจล้มเหลว

หากมีอาการแน่นหน้าอก หรือหายใจลำบาก ให้ผู้ป่วยนอนยกหัวสูง หรือนั่ง หากมีอาการเจ็บหน้าอกให้ผู้ป่วยอมยาอมไว้ใต้ลิ้น
หากหมดสติ หรือไม่รู้สึกตัว ให้นอนหงาย หรือให้นอนตะแคงเพื่อป้องกันการสำลัก งดป้อนยา หรืออาหาร ควรให้ออกซิเจนแก่ผู้ป่วย แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาลโดยด่วน

การดูแลตนเองสำหรับผู้ที่ป่วยเป็นภาวะหัวใจล้มเหลว

หลีกเลี่ยงการบริโภคอาหารที่มีส่วนประกอบของโซเดียม เช่น เครื่องปรุงรสต่าง ๆ หรืออาหารที่มีการปรุงรส เช่น ไส้กรอก อาหารกึ่งสำเร็จรูป ของหมักดอง เป็นต้น และควรบริโภคเกลือแกงไม่เกินวันละประมาณ 1 ช้อนชา
หากมีอาการน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น ตัวบวม เหนื่อยหอบตอนกลางคืนต้องแจ้งแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ถูกต้อง
งดสูบบุหรี่และงดการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะแอลกอฮอล์มีผลทำให้เกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจเสื่อม
หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เช่น การเดินบนทางราบประมาณวันละ 5 นาที หากมีอาการเหนื่อยหอบมากกว่าปกติควรงดออกกำลังกาย
หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ หากมีอาการหอบเหนื่อย
หากิจกรรมทำเพื่อลดความเครียด เช่น การทำสมาธิ การอ่านหนังสือ เป็นต้น
หลีกเลี่ยงการเดินทางที่ต้องใช้ระยะเวลานาน และหลีกเลี่ยงการเดินทางโดยสารเครื่องบิน
หมั่นตรวจสุขภาพ และพบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอ

ภาวะหัวใจล้มเหลวเป็นโรคที่ไม่ได้เกิดแค่ในเฉพาะผู้สูงอายุเท่านั้น คนที่มีอายุน้อยสามารถเป็นได้ด้วย ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรคดังกล่าวเพื่อสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง สามารถอยู่กับคนที่เรารักได้นานที่สุด

บทความล่าสุด