โรคลิ้นหัวใจ (Valve Heart Disease) คือ โรคที่เกิดความผิดปกติขึ้นบริเวณลิ้นหัวใจทั้งอาการลิ้นหัวใจตีบ และลิ้นหัวใจรั่ว หากปล่อยทิ้งไว้จะทำให้การไหลเวียนของเลือดมีปัญหาในระดับรุนแรงจะทำให้เสียชีวิตจากภาวะหัวใจล้มเหลวได้ ซึ่งการรักษานั้นจะต้องทำผ่านการผ่าตัดทั้งการผ่าตัดแบบเปลี่ยนลิ้นหัวใจ และการผ่าตัดซ่อมแซมลิ้นหัวใจที่มีประสิทธิภาพแตกต่างกัน
การไหลเวียนของเลือดในหัวใจทั้ง 4 ห้อง จะต้องมีลิ้นหัวใจซึ่งทำหน้าที่ควบคุมการไหลเวียนของเลือดให้เป็นไปในทิศทางที่ถูกต้อง เพื่อไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับ หากลิ้นหัวใจเกิดรั่ว หรือเกิดความเสียหาย จะส่งผลให้หัวใจทำงานหนัก เลือดไม่ไหลเวียน และเสียชีวิตในที่สุด
โรคนี้สามารถเกิดขึ้นภายใต้อาการรั่ว และตีบของลิ้นหัวใจ ที่จะส่งผลต่อการทำงานของหัวใจโดยตรง โดยสาเหตุของการเกิดโรคนั้นเพื่อให้ง่ายต่อการเข้าใจ เราจึงแบ่งสาเหตุทั้งหมดตามช่วงอายุ ได้แก่ ช่วงแรกเกิด ช่วงเด็กหรือผู้ใหญ่ และช่วงสูงอายุ นอกจากนี้ยังสามารถเกิดจากปัจจัยภายนอกได้อีกด้วย
นอกจากสาเหตุที่กล่าวมาข้างต้นโรคนี้ยังสามารถเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ได้ เช่น เกิดจากกล้ามเนื้อหัวใจทำงานผิดปกติ เกิดจากลิ้นหัวใจติดเชื้อ เป็นต้น
โรคที่เกี่ยวกับหัวใจมีความอันตรายมากอยู่แล้ว เพราะหัวใจถือว่าเป็นอวัยวะที่มีความสำคัญเป็นอันดับต้น ๆ ของร่างกายอยู่แล้ว ดังนั้นการสังเกตว่าเรามีอาการสุ่มเสี่ยงกับโรคลิ้นหัวใจจึงเป็นสิ่งที่ต้องรู้ไว้ก่อน โดยอาการของลิ้นหัวใจรั่วจะเกิดขึ้นแตกต่างกันขึ้นอยู่กับลิ้นที่เกิดความเสียหาย ได้แก่
สามารถตรวจการทำงานของหัวใจได้ ผ่านการทำอัลตราซาวด์ หรือทำคลื่นเสียงสะท้อน ซึ่งจะใช้เวลาประมาณ 30 นาที ซึ่งการตรวจจะทำให้ทราบการไหลเวียน และการสูบฉีดของเลือด รวมไปถึงการปิดการเปิดของลิ้นหัวใจว่ามีการรั่วหรือไม่
ในช่วงแรกยังสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติ แต่เมื่อมีอาการเหนื่อยล้าต้องงดกิจกรรมที่ออกแรงมากทุกรูปแบบ แม้ว่าจะเป็นการออกกำลังกายก็ตาม รวมถึงต้องงดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และต้องระมัดระวังแผลติดเชื้อตามจุดต่าง ๆ ของร่างกายอีกด้วย อย่างไรก็ตามควรเข้ารับการรักษาเพื่อแก้ปัญหาถือเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด
สามารถรักษาได้ผ่านการผ่าตัด ซึ่งมีอยู่ด้วยกันทั้งสิ้น 2 รูปแบบ คือ
โรคนี้ยากที่จะป้องกัน เนื่องจากปัจจัยในการเกิดโรคเป็นปัจจัยที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เช่น การเป็นแต่กำเนิด และการเสื่อมสภาพตามอายุ ถึงจะเป็นอย่างนั้นเราก็ยังสามารถป้องกันปัจจัยอื่น ๆ ได้ เช่น ไข้รูมาติก ซึ่งสามารถทำได้ดังนี้
โรคลิ้นหัวใจรั่วป้องกันได้บางปัจจัย และผลของโรคนั้นถือว่ารุนแรง ดังนั้นหากเป็นโรคนี้ควรเข้ารับการรักษาก่อนจะอันตราย ถ้าจะให้ดีกว่านี้เราควรตรวจการทำงานของหัวใจเพื่อหาความผิดปกติในหัวใจ เพราะเราอาจไม่รู้เลยว่าหัวใจของเรานั้นยังคงทำงานได้อย่างสมบูรณ์อยู่หรือไม่