ตาขี้เกียจ (Amblyopia, Lazy eye) คือ โรคที่ทำให้ระดับการมองเห็นผิดปกติ หรือมองเห็นไม่ชัดเจน ส่งผลให้ความสามารถในการมองเห็นลดลง ส่วนมากจะเกิดขึ้นกับดวงตาเพียงข้างเดียว หรือในบางรายอาจจะเป็นทั้งสองข้างได้
สายตาไม่เท่ากัน อาจจะสั้น ยาว หรือเอียงผิดปกติ
เกิดจากตาเข ตาเหล่ ต้อกระจก และหนังตาตก
การเบี่ยงเบนของสายตา ที่ทำให้เกิดการใช้งานเพียงข้างเดียว
ความบกพร่องของอวัยวะรับผลภาพ
มองไม่ชัด ตามัว
ลูกตาทำงานไม่สมดุลกัน อาจเป็นเพียงข้างใดข้างหนึ่ง หรือแย่ทั้ง 2 ข้าง
ต้องพยายามเอียงศีรษะ และเอามือปิดตาไว้ข้างหนึ่ง เพื่อให้มองเห็นชัดปกติ
การวัดระยะห่าง วัตถุ หรือตัวบุคคล จะทำได้ยากมากยิ่งขึ้น
มีลักษณะการเบนของลูกตาที่ไม่สัมพันธ์กัน เช่น อาจจะเบนเข้าด้านใน หรือออกด้านนอก
เบื้องต้นจะวัดค่าสายตาเพื่อดูว่ามีภาวะตาเข ตาเหล่ หรือมีความผิดปกติทางสายตาอย่างอื่นหรือไม่ ซึ่งเทคนิค หรือวิธีการตรวจต่าง ๆ ขึ้นอยู่กับอายุเป็นหลัก ถ้าหากเด็กมีภาวะตาเข ตาเหล่ กุมารแพทย์ จะส่งตัวต่อให้จักษุแพทย์ เพื่อวินิจฉัย รักษา และดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อป้องกันการเกิดตาขี้เกียจขึ้นในอนาคต
หากผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง และทันเวลา อาจจะทำให้การมองเห็นของผู้ป่วยลดลง ซึ่งจะส่งผลให้เกิดการสูญเสียการมองเห็นแบบถาวรได้
ผู้ป่วยที่มีอาการตาเขข้างเดียว แพทย์จะปิดตาข้างที่ปกติ เพื่อให้ลูกตาข้างที่มีปัญหาถูกใช้งาน จนสามารถมองเห็นเป็นปกติเท่ากันทั้งสองข้าง จากนั้นจะทำการนัดเพื่อผ่าตัดอาการตาเข
ผู้ป่วยที่มีอะไรมาบดบังการมองเห็น เช่น หนังตาตกตั้งแต่กำเนิด ต้อกระจก แพทย์จะใช้วิธีการรักษาโดยการผ่าตัด
ผู้ป่วยที่มีค่าสายตาสั้น ยาว เอียง และไม่เท่ากัน แพทย์จะให้ผู้ป่วยสวมใส่แว่น ถ้ากรณีที่สายตาไม่ดีขึ้น จะให้สวมแว่นต่อไปเรื่อย ๆ
ควรเข้ารับการตรวจคัดกรองโรคสายตากับจักษุแพทย์สม่ำเสมอ เพื่อเช็กว่ามีสาเหตุ หรือปัจจัยเสี่ยงใดที่เข้าข่ายตาขี้เกียจหรือไม่ ถ้าตรวจพบจะได้ทำการรักษาอย่างถูกต้อง และทันท่วงที เพื่อป้องกันการเป็นตาขี้เกียจ
ตาขี้เกียจ เป็นอีกหนึ่งโรคที่เกิดกับดวงตา และมีผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันของเราเป็นอย่างมาก ถ้าใครที่มีอาการเข้าข่าย ให้รีบเข้าพบจักษุแพทย์ทันที เพราะโรคนี้ยิ่งรักษาเร็ว จะยิ่งได้ผลดี ไม่ควรละเลย และปล่อยทิ้งไว้ อาจจะนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นแบบถาวรในอนาคตได้
เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง